როგორ იქცა ნაგავსაყრელი „ჰალდე ჰოჰევარდის" პარკად

 ცოტა რამ გეოგრაფიიდან 

რურის რეგიონი (გერმანულად Ruhrgebiet), ყველას კარგად გვახსოვს სასკოლო გეოგრაფიის კურსიდან. რური, რომელიც ჩრდილო-დასავლეთ გერმანიაში, რაინ-ვესტფალიის მხარეში მდებარეობს,  ქვანახშირის საბადოებით არის ცნობილი.

რურში ქვანახშირის მოპოვება მე-19 საუკუნის ბოლოს დაიწყო, რამდენიმე წლის წინ კი ბოლო მაღარო დაიხურა.  ახლა გერმანიაში მხოლოდ ორგან მოიპოვებენ ქვანახშირს, ერთი საწარმო კიოლნის ახლოსაა და მეორე - აღმოსავლეთ გერმანიაში.

რური ერთ-ერთი ყველაზე მაღალურბანიზებული არეალია მსოფლიოში. სწორედ რურში მდებარეობს გერმანიის ისეთი ცნობილი ქალაქები, როგორიცაა: დუისბურგი, დორტმუნდი, ესენი, ბოხუმი, გელზენკირჰერიც (ევროპის  ჩემპიონატიდან ამ ქალაქსაც ვიცნობთ).

რა ბედი ეწია ყოფილი ქვანახშირის მომპოვებელ საწარმოებს?

დღეს, კლიმატის ცვლილების ასეთ პირობებში, აქტივისტები საუბრობენ, რომ თანდათან უნდა შეწყდეს სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვება, მით უმეტეს ქვანახშირის მოპოვება, რადგან ეს ერთ-ერთი ყველაზე დამაბინძურებელი წარმოებაა. 

ივნისში გარემოსდაცვით თემაზე მომუშავე ჟურნალისტების ტრენინგში ძირითადად ყოფილი საბჭოეთის წარმომადგენები, ან ემიგრაციაში წასული ჩვენი კოლეგები ვმონაწილეობდით. საქართველოშიც და ყოფილი საბჭოეთის სხვა ქვეყნებშიც ბევრი საწარმო  თუ მაღარო მიტოვებულია ან ნაგავსაყრელად არის ქცეული. 

ჟურნალისტებს საშუალება გვქონდა გვენახა ჰალდე ჰოჰევარდის  (Halde Hoheward) ლანდშაფტური პარკი.

თავიდან ჰერტენში მივდივართ, საწარმოს ყოფილ ადმინისტრაციულ შენობაში.

„ცოტა ვიჩქაროთ, გერმანული კანონებით, მძღოლმა ოთხსათიანი სიარულის შემდეგ უნდა დაისვენოს“, - გვეუბნებიან ორგანიზატორები.  ჰერტენი ბონიდან დაახლოებით 1.5 - 2 საათის სავალეა, მძღოლმა ბონში ჩამოგვაკითხა და წაგვიყვანა, ანუ ოთხი საათი ხდება, რაც მოძრაობს და უნდა შეისვენოს.

„ეს მთა, რომელსაც თქვენ წინ ხედავთ,  ხელოვნურია,  წლების განმავლობაში საწარმოს ნარჩენებს - მიწას, ქვას, ღორღს, რომელიც ქვანახშირს მოჰყვებოდა, აქ აგროვებდნენ. სწორედ  ნარჩენებმა წარმოქმნა მთა“ - გვეუბნება დენის პულიმიტატუ. ის  გეოგრაფია და ლანდშაფტების აღდგენაზე მუშაობს, ჩართული იყო ჰოჰევარდის პარკის გეგმარების პროცესშიც..,

როგორც გვეუბნებიან, ჰოჰევარდი და ჰოპენბრუჰი - ყველაზე დიდი საწარმოო ნარჩენების გროვები იყო ევროპაში.

ჰოჰევარდი ქალაქებს - ჰერტენსა და რეკლინსჰაუზენს შორის მდებარეობს.

ჰერტენი ზღვის დონიდან 75 მეტრზეა, მთის სიმაღლე კი 140-150 მეტრია.

მთისკენ მივდივართ. ჯერ მანქანით, მერე - ფეხით. პარკი დაქსელილია საფეხმავლო და ველობილიკებით. ექსკურსია დაახლოებით საათ-ნახევარს გასტანს და მცირე საგზალიც მიგვაქვს. შაბათია და ბილიკებზე ფეხით თუ ველოსიპედებით მრავლად გვხვდებიან დამსვენებლები.

   

გიდობას ბატონი მანფრედი გვიწევს. ის ადრე ამ საწარმოში მუშაობდა, თანამშრომლების გადამზადების პროგრამებს ხელმძღვანელობდა, ახლა პენსიონერი და მოხალისე გიდია. შაბათობით ყველა გიდი არც მუშაობს.  

ბატონი მანფრედი გვიყვება პარკის გაშენების ამბებს. გვაჩვენებს მზის საათსა და ცის (ჰორიზონტის) ობსერვატორიას - მხატვრულ ინსტალაციას, რომელიც დედამიწის მოდელსა და ეკვატორს განასახიერებს (ბოლომდე დასრულებულიც არ არის).

                      

მონუმენტები 2008 წელს დაიდგა.

„დაგავიწყდა საათი, არ იდარდო, აქ შენ შეგიძლია საათისა და მობილური ტელეფონის გარეშე ობელისკიდან მზის ჩრდილების მიხედვით დაადგინო საათი და სეზონიც კი.

   

                                 

ასევე აღმოაჩინოთ ჰორიზონტის ობსერვატორია, რომელიც ისტორიამდელი ქვის წრეების თანამედროვე ინტერპრეტაციას წარმოადგენს, ისეთივეს, როგორიც სტოუნჰენჯია“, - წავიკითხეთ ერთ-ერთ სარეკლამო გვერდზე.

https://www.hoheward.rvr.ruhr/en/

ყვავილები და ბალახოვანი მცენარეები ხელოვნურად არის გაშენებული: ქვა-ღორღი ჯერ მიწითა და ნიადაგით დაფარეს, მცენარეები ისე დარგეს.

ქარია. მთაზე დიდხანს ვეღარც ვჩერდებით. ვბრუნდებით ჰერტენში. ბატონ მანფრედს ვემშვიდობებით.

დაბლობზე გაშენებული ქალაქისთვის ეს მთა თავისი პანორამული ხედით მშვენიერი სასეირნო და დასასვენებელი ადგილია. 

ვფიქრობ, მზის საათი და ობსერვატორიაც კარგი ადგილი იქნება ღია ცის ქვეშ გაკვეთილების ჩასატარებლად. დარწმუნებული ვარ, გერმანელი მასწავლებლები ამ შანსს აუცილებლად გამოიყენებენ.

„ყოფილი საწარმო დღეს რეგიონულ ტურისტულ ცენტრად არის ქცეული. ჩვენ მხოლოდ ნაწილი ვნახეთ. მაღაროს სივრცეები საგამოფენო დარბაზებად არის გადაკეთებული.  აქ ხშირად ტარდება სხვადასხვა ფესტივალი“,  - გვიამბობს დენისი.

ჟურნალისტები სოციალური საკითხებითაც ვინტერესდებით: სად წავიდნენ თანამშრომლები? როგორც გვეუბნებიან, მაღაროში 4 ათასამდე კაცი მუშაობდა. ვინც საპენსიო ასაკის იყო, პენსიაში გავიდა, სხვებს ხელისუფლებამ გადამზადების პროგრამები შესთავაზა და უმეტესობა სხვადასხვა სფეროშია დასაქმებული.